سفته را چگونه تنظیم کنیم
نکات حقوقی درباره «سفته»
محمدجلال متقی رئیس اداره حقوقی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان همدان در گفت‌وگو با ایسنا نکات حقوقی مربوط به سفته را تشریح کرد و گفت:
از آنجایی‌که گاهی اوقات برای تعهد خودمان یا دیگران سفته می‌دهیم یا پشت آن را امضاء می‌کنیم یا از دیگران سفته می‌گیریم بدون اینکه اطلاع کافی و وافی به تعهد خودمان و دیگران داشته باشیم، لازم است به موارد مهمی در مورد سفته توجه کنیم.
در حال حاضر آنقدر مردم از چک استفاده می‌کنند که تقریبا این سند قدیمی پیر و فرتوت به حاشیه رفته و کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، برای تهیه سفته بهتر است به بانک مراجعه کنیم. افرادی نیز هستند که اقدام به فروش سفته می‌کنند و گاهی ممکن است به علت جعل از اعتبار کافی برخوردار نباشد؛ همچنین هر برگ سفته سقف خاصی برای تعهد دارد به عنوان مثال سفته‌ای که یک میلیون ریال دارای اعتبار است، نمی‌توان دو میلیون ریال تعهد کرد.
حتما باید مشخصات ظاهری سفته رعایت شود در غیر این صورت مشمول مقررات نمی‌شود، بر اساس ماده ۳۰۸ قانون تجارت مبلغ باید حتما به صورت تمام حروف نوشته شود همچنین نباید مبلغی که تعهد می‌شود از مبلغ این سفته بیشتر باشد.
حتما باید گیرنده مشخص باشد اما لازم نیست نام شخص خاصی قید شود و می‌توان آن را در وجه حامل تعهد کرد یا به شخص دیگری حواله داد.
بر اساس همین ماده قانون، باید حتما تاریخ سفته مشخص باشد؛ چرا که اگر تاریخ قید نشود سند عادی محسوب می‌شود، اما حسب قانون مدنی می‌توان اقدام به وصول آن کرد.
دارنده سفته باید در وقت رسید، سفته را مطالبه کند و اگر وجه سفته پرداخت شد قضیه تمام است، در صورت عدم پرداخت باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید واخواست شود.
واخواست اعتراض رسمی است به سفته‌ای که وجه آن پرداخت نشده و علیه صادرکننده سفته خواهد بود؛ برگه واخواست برگه چاپی است که در دادگستری‌ها وجود دارد و بانک‌ها نیز این برگه را دارند در واخواست دستور پرداخت وجه به وسیله دادگاه صورت می‌گیرد، این برگه واخواست سه نسخه است که بوسیله واخواست‌کننده امضا خواهد شد و پس از ابطال تمبر دولتی به دستور دادگاه به صادر کننده ابلاغ می‌شود.
می‌توان وضعیت سفته را تغییر داد؛ به عنوان مثال اگر عبارت حواله کرد خط زده شود دیگر نمی‌توان آن را به دیگری انتقال داد و اگر مجبور به انتقال شویم باید سفته پشت‌نویس یا ظهرنویسی شده و قید شود این سفته به فلانی منتقل شد.
اصولا ظهرنویسی برای انتقال است و اگر برای وکالت در وصول باشد باید عبارت برای وکالت قید شده و توسط دارنده امضا شود؛ برای اینکه بتوان از مسئولیت تضامنی ظهرنویس‌ها برای وصول چک خود انتقال داد باید حتما تا قبل از اینکه یکسال از تاریخ واخواست بگذرد، واخواست علیه آنها به دادگاه ارائه کرد، اگر این کار صورت نگیرد بعد از یک سال دعوا علیه ظهرنویس‌ها پذیرفته نیست و اگر اینکار صورت پذیرد می‌توان از ضامنان طلب کرد.
اگر از اموال محکومان پیدا نشود بر اساس ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی تقاضای بازداشت شخص بدهکار را کرد؛ باید توجه داشت سفته همان وظایف عرفی چک را به همراه دارد اما به مرور زمان تقریبا چک جای سفته را گرفته چرا که برای پرداخت پول در زمان آینده نیاز به وجود ضمانت است.
چک با توجه به اینکه با وجود داشتن شرایط، جنبه کیفری دارد باید در همان روز صادر شود و توسط دارنده به بانک محال علیه مراجعه و در صورت عدم تکافو گواهی عدم پرداخت دریافت شود، این جنبه کیفری یعنی صدور چک بلامحل، توسط قانونگذار جرم محسوب شده است بدون اینکه جنبه مدنی و بدهکاری صادرکننده منتفی شود.
باید توجه داشت برای داشتن چک حتما باید در بانک، حساب جاری داشت و برای داشتن حساب جاری نیز لازم است ثابت شود که شخص منبع مالی مستمری دارد و می‌تواند مبالغ تعهد شده را از آن مبالغ تأمین کند، در حالی که سفته این محدودیت را ندارد و خیلی راحت می‌تواند در دسترس قرار بگیرد
